Şaşı Çırak Hikayesi
Bir zamanlar bir yerde iyi bir usta vardı.
Yanında bir de çırak, gözleri biraz şaşı.
Şaşılık bir özürdür, ne bir suç, ne de kusur,
noksanını bilmemek, işte kabahat budur. Usta bir gün çırağa,
“içeriye gir, Orada bir şişe vardı, al onu bana getir” dedi.
Çırak içeri gitti ve sesi geldi derin:
“Burada iki şişe var, hangisini istersin ? ”Usta dedi :
“iyi bak; şişe çift değil, bir tek;
Yanlış görmeyi bırak, gözünden perdeyi çek!”
“Beni aşağılama” diye seslendi çırak;
“Burada iki şişe var, inanmazsan gel de bak!”
“Öyleyse” dedi usta, “kır şişenin birini,”
“Sonra getir bakalım buraya diğerini.”
Bir şişe kırılınca ikinci de kayboldu,
Çırak bu işe şaştı, anlamadı ne oldu.
Bazı yanlış duygular insanı şaşı eder;
Sonu gelmez arzular, kızgınlık ve öfkeler.
Bir tek olan şişeyi çırak görmüştü iki,
birinciyi kırınca ikinci uçup gitti.
Şaşı eder insanı aşırılık ve öfke
Ruhu dönemez olur gerçeğe, doğru yöne.
Garaz öne çıkınca altlarda kalır hüner,
Perdeler yer değişir, gönülden göze iner.
Vicdanını karartıp rüşvet alırsa hakim
Fark edemez kim mazlum, göremez kimdir zalim.
Kırmak istemiyorsan içerdeki şişeyi,
İyi anlamalısın çok önemli bir şeyi:
İki tane gözün var biri semaya bakar,
İkincinin bakışı hep yere doğru akar.
Kapat iştah ve istek, eleştiri gözünü.
İbret ve şükürle bak, iyi tanı özünü.
Nasihate kulak ver, iyi görürüm sanma,
Hep gönül gözüyle bak, toprak gözüne kanma.
Madde gözü tembeldir, hep kolayını arar,
Yanlış yöne götürür insanı kolay yollar.
Üşenme, kaynağı bul, zor gelse de nefsine
Doğru yollarda ara, yokuş ve dik gelse de.
Bırak zannı, şüpheyi, hedefin olsun gerçek.
Varınca göreceksin her zahmete değecek.
Asıl şaşılık budur, budur gözdeki mertek :
Zannetmekle bilmenin farkını görememek.
Bulanıktan uzak dur, her işin olsun berrak;
Ancak temiz bir kalptir, yüzü ak çıkaracak.
Hele de vesveseye aman sakın kapılma
Güvenilmez bilgiyi kendine rehber kılma.
Vehimden de uzak dur doğru bilgi zannetme,
Hele de evhamları ona buna iletme.
Doğru olsun her işin, doğrudan uzaklaşma,
Doğru bil, doğru düşün, doğrudan asla şaşma.
Mesnevi masalları